Bela kuga problem čitavog regiona: Migracije i sve starije stanovništvo glavni uzroci depopulacije

Bela kuga najozbiljnije je zapretila Bosni i Hercegovini. S jedne strane beleži se rast mortaliteta, a s druge, pad nataliteta.

Tako je prošle godine bilo 23.000 više preminulih od rođenih, a u nekim opštinama nije rođeno niti jedno dete.

Oni koji žele decu često odlaze, jer kažu, neme stimulacije za mlade. Samo prošle godine iselilo se 170.000 ljudi.

Mirhunisa Zukić iz Unije za održivi povratak i integracije BiH kaže da su se odlasci posebno beležili u Hercegovini.

"Tamo imamo dosta kuća obnovljenih, gde vidimo da ljudi ne žive. Pokušali smo čak i sa školama, gde smo pratili koliko se dece ne upisuje, znači roditelji odlaze, imali smo prvo pojedinačne odlaske pa porodične. Videli smo da se škole zatvaraju. Dakle, oko 484.000 i 500 lica je otišlo iz BiH od 2013. godine do 2022. godine", navodi ona.

Na osnovu razlike između broja umrlih i rođenih, Srbija je od 1992. do danas izgubila gotovo milion ljudi. Danas broji nešto manje od sedam miliona, no promenila se struktura, sve je više onih starijih, a manjak vitalne radne snage i reproduktivne generacije. 

U jednom danu rodi se 170 dece dok 370 umre. 

Gordana Bjelobrk iz Republičkog zavoda za statistiku Srbije kaže da prosečna starost stanovništva u Republici Srbiji iznosi 43,5 godina. 

"Sedemdesetih smo imali isti broj stanovnika ali smo bili deset godina mlađi. Srbija svake godine ima 15.000 manje žena koje se nalaze u fertilnom periodu jer ulaze sve manje generacije nekad rođene ženske dece, tako da se nama osnova za rađanje smanjuje", objašnjava Bjelobrk.

Smanjuje se i broj stanovnika u Hrvatskoj. Prema popisu od prošle godine, ima 3, 8 miliona stanovnika što je čak 400.000 manje nego 2011. 

Depopulacija je došla do izražaja ulaskom u Evropsku uniju, što je otvorilo vrata mladim ljudima, pa sada stariji čine čak četvrtinu stanovnika. Ove godine zabeleženo je i najmanje prvaka ikad u istoriji. U odnosu na prošlu godinu, upisano je hiljadu dece manje. 

Stjepan Šterc, demograf kaže da je najgori trend neverovatan prirodni pad stanovništva, približio se na nivo 30.000 ljudi.

"Toliko ih više umre nego se rodi. Kad bi bilo pameti, sve tri zemlje bi se trebale osloniti na svoje iseljeništvo kao što to čini Izrael i Irska i razviti modele ulaganja iseljenika u matične zemlje. Samo što su te matične zemlje politički kontrolisane tako da je praktički to iseljeništvo odvojeno i ono ne sudeluju u ukupnom razvoju zemlje", objašnjava.

Stručnjaci ističu ako vlast ozbiljno ne shvati ovaj problem, Hrvatskoj preti izumiranje, tj. gubitak radno sposobnog stanovišta, a time i urušavanje ekonomije. S druge strane, useljava se sve više radnika s Bliskog istoka, Azije, Afrike, što bi moglo trajno opustošiti državu od njenog autohtonog stanovništva.