Srce vam ubrzano radi i stalno ste umorni: Prepoznajte simptome bolesti modernog doba

Uzrok hipertireoze je, slično kao i kod hipotireoze, autoimuna bolest štitne žlezde kod koje, zbog još uvek nerazjašnjenih razloga, dolazi do stvaranja antitela na receptore za TSH u štitnoj žlezdi (Thyroid receptor autoantibody, TRA) koji vezivanjem na sam receptor dovode do nekontrolisane stimulacije ćelija štitnjače (tireocita) koje su u hiperstimulisanom stanju sposobne da sintetišu i luče veliku količinu hormona.

Simptomi hipertireoze

Hipertireoza se češće javlja u dobi od 20 do 50 godina, a iz još uvek nejasnih razloga se oko 7 puta češće javlja kod žena.

Hipertireozu karakteriše povišena vrednost hormona štitne žlezde, što gotovo bez izuzetka vodi do simptoma hipermetabolizma, što podrazumeva ubrzan rad srca, anksioznost, tremor, nesanicu, gubitak telesne težine, ubrzanu probavu, ubrzane cikluse kod žena generativne dobi, a paradoksalno, može dovesti i do umora, najverovatnije zbog iscrpljivanja energetskih rezervi organizma.

S obzirom na sve navedene simptome, pacijentima u većini slučajeva vrlo brzo postaje izrazito teško da obavljaju svakodnevne aktivnosti. Takođe, hipertireoza vrlo često dolazi s egzoftalmusom, izbočenjem očne jabučice. Egzoftalmus se javlja zbog hipertrofije mišića i masnog tkiva koje se nalazi iza očne jabučice, a kod hipertireoze je izazvano istim antitelima koja izazivaju i samu hipertireozu.

U prošlosti, pre nego što su nam bile dostupne metode određivanja nivoa hormona štitne žlezde u serumu, bilo je izrazito teško pravilno dijagnostifikovati i lečiti hipertireozu. U današnje vreme dijagnostika hipertireoze je znatno jednostavnija zbog dobre dostupnosti biomedicinskih analiza, tj. određivanja serumske vrednosti hormona štitne žlezde (F)T3, (F)T4, TSH.

Već i određivanje vrednosti TSH u serumu je dovoljna za postavljanje sumnje na hipertireozu, s obzirom na to da kod hipertireoze vrednost TSH pada na nulu, ali se u tom slučaju pretraga svakako mora dopuniti i određivanjem nivoa hormona štitne žleze, da se odredi nivo disfunkcije.

Ključna pretraga u dijagnostici, koja daje konačan odgovor radi li se o hipertireozi ili o nekom drugom stanju koje dovodi do porasta nivoa hormona štitne žezde jeste scintigrafija. Scintigrafija je, sa istorijskog gledišta bila prva, a dugo vremena i jedina dijagnostička metoda za oslikavanje štitne žlezde.

Pojavom ultrazvuka koji je znatno precizniji u oslikavanju strukture štitne žlezde, scintigrafija je poslednjih tridesetak godina zadržala deo značaja, kao jedina slikovna metoda koja može sa sigurnošću verifikovati uzrok pojačanog rada žlezde.

Kako izgleda lečenje?

Lečenje hipertireoze se gotovo uvek započinje lekovima koje nazivamo tireostatici, koji blokiraju enzime koji ugrađuju jod u hormone štitne žlezde. Na taj način lekovi imaju dvostruki učinak, snižavaju proizvodnju i lučenje hormona, što ima neposredan terapijski učinak, dok usporavajući unos joda u štitnjaču najverovatnije na indirektan način smanjuje upalu, koja uopšte i generiše samu bolest.

Na takav način se kod velike većine pravilno određenom medikamentoznom terapijom hipertireoza može i izlečiti. Ipak, kod lečenja hipertireoze je izrazito važno relativno često kontrolisati nivo hormona štitne žlezde i precizno određivati dozu tireostatika, na neki način čak i predviđati tok bolesti u budućnosti.

Hipertireoza je izrazito nepredvidiva bolest i jedino se na takav način može kvalitetno lečiti pacijent. Ukoliko se pacijentu čak i malo duže nastavi propisivati puna doza tireostatika, vrlo često se desi da se funkcija štitnjače u potpunosti blokira i da bolesnik završi u teškoj, lekovima izazvanoj, hipotireozi.

Cilj lečenja je dovesti funkciju štitnjače u normalu, postepeno snižavajući dozu leka, čime se u velikoj većini slučajeva može u potpunosti izlečiti bolest.