Ekskluzivno za UNU Danica Šmic: Preživela sam šestoaprilsko bombardovanje Beograda

Bombardovanje Beograda od  nacističke Nemačke, poznato i kao "Operacija odmazda", počelo je na današnji dan 1941. godine, kao uvod u invaziju Sila osovine na Kraljevinu Jugoslaviju. U bombardovanju, koje se nastavilo i naredna dva, dana poginulo je oko 2.500 ljudi.

Bez objave rata, u 6:30 ujutro, Kraljevinu Jugoslaviju napao je Treći rajh, čije su snage sa 234 bombardera i 120 lovaca bombardovale Beograd.

Naredbu je izdao tadašnji nemački kancelar i vođa Trećeg rajha Adolf Hitler, a povod za napad bio je državni udar kojim je sa čela Jugoslavije svrgnut knez Pavle Karađorđević, zbog pristupa Silama Osovine. 

Danica Šmic imala je tada četiri godine.

"Ta izbezumljena lica, taj strah je ostao i do današnjeg dana. A to sam najbolje uporedila sa bombardovanjem 1999. godine. Sasvim se razlikuje, ono 1941. godine je bilo sasvim strašno. Niko se tome nije nadao, sve je bilo iznenada. Strah, glad, sve je bilo mračno, prašina svuda, užasno je bilo", ispričala nam je Danica Šmic.

Usled ogromnog materijalnog razaranja, 8.000 beogradskih porodica ostalo je bez krova nad glavom. Samo je u skloništu u porti Vaznesenjske crkve i Karađorđevom parku, koji su bili meta, ubijeno više stotina ljudi.

Dan sećanja na bombardovanje Beograda: Položeni venci na Spomenik pilotima

Nacističko bombardovanje potpuno je uništilo Narodnu biblioteku Srbije, koja je ujedno i jedina nacionalna biblioteka namerno napadnuta tokom Drugog svetskog rata.

"To su knjige koje su nastajale od Beča do Venecije i Konstantinopolja i koje su se držale istorije, koje su važne za ovaj region i za čitavo čovečanstvo. Veličina gubitka je tolika da je vrlo teško nositi se s tim",  pojašnjava Vladimir Pištalo, upravnik Narodne bibilioteke Srbije.

U požaru je uništen gotovo ceo fond od 350.000 knjiga, uključujući neprocenjive srednjovekovne spise. Posle decenija obećanja i najavljivanja memorijalnog centra, na mestu biblioteke i dalje je rupa.

"Ispod Narodne bibioteke postoji rimska vila. Ovo je bio jedan od rimskih centara grada i ta rekonstrukcija mora da bude vrlo pažljiva, da se vodi računa da se zaštite slojevi ispod. I najbolje bi bilo kao što je kod Biblioteke grada Beograda da se u staklu izloži to, jer su to slojevi nasleđa. Ida i taj deo bude zaštićen i da se onda uradi taj memeorijalni centar", dodaje Pištalo.

Nemačko bombardovanje i danas je jedna od najvećih rana Beograda, ali nažalost nije bilo i poslednje koje će prestonica doživeti.