Patrijarh Porfirije ustoličen u Pećkoj patrijaršiji

Patrijarh Porfirije ustoličen je u Pećkoj patrijaršiji, a u drevni sveti tron arhiepiskopa pećkih i Patrijaraha srpskih uveli su ga najstariji arhijereji – mitropolit dabrobosanski Hrizostom i mitropolit crnogorsko - primorski Joanikije.

Mitropoliti su uručili 46. patrijarhu i 57. poglavaru Srpske pravoslavne crkve simbole patrijarha – panagiju, odnosno ikonu koju episkop nosi na prsima, a na kojoj je predstavljena Bogorodica sa malim Hristom na rukama, dok je na drugoj strani Isus Hristos ili Sveta Trojica u vidu tri anđela, zatim žezal - štap i svečanu odeždu - zelenu mandiju.

Uvođenje u tron pratili su povici prisutnih "Aksios!" (dostojan). Ovim činom, po vekovnoj tradiciji SPC, zaokružen je proces Porfirijevog preuzimanja dužnosti srpskog prvojerarha.

Svečanoj liturgiji u Pećkoj patrijaršiji prisustvovali su mitropolit dabrobosanski Hrizostom, mitropolit crnogorsko – primorski Joanikije, vladika raško – prizrenski Teodosije, vladika Pahomije, niški Arsenije, Jerotej Šabački, vikar patrijarha vladika Sava, kruševački David, budimski Lukijan, bački Irinej, žički Justin, šumadijski Jovan, mileševski Atanasije, dizeldorfski Grigorije, bregalnički Marko, zapadnoamerički Maksim, istočnoamerički Irinej, zapadnoevropski Justin, valjevski Isihije, dalmatinski Nikodim, slavonski Jovan.

Svečanoj liturgiji su prisustvovali i predstavnici Makedonske pravoslavne crkve – arhiepiskop ohridski Jovan, episkop stobijski Marko, kao i mitropolit budimpeštanski i mađarski Ilarion iz Ruske pravoslavne crkve, beogradski nadbiskup Stanislav Hočevar.

U Pećkoj patrijaršiji bio je i veliki broj vernika, kao i zamenik direktora Kancelarije Vlade Srbije za Kosovo i Metohiju Borislav Tajić i pomoćnik direktora Dušica Nikolić, zatim princ Filip Karađorđević, predstavnici Srpske liste Goran Rakić, Igor Simić i pravnik Milan Antonijević. Liturgiji su prisustvovali i pripadnici Kfora iz italijanskog kontingenta, koji su i svakodnevno zaduženi za bezbednost Pećke patrijaršije.

Patrijarh Porfirije nasledio je na tronu Svetog Save, prvog arhiepiskopa SPC, patrijarha Irineja koji je preminuo 20. novembra 2020. godine.

Izabran je za patrijarha na Saboru Srpske pravoslavne crkve održanog 18. februara 2021, a dan kasnije uveden je u najsvetiji tron arhiepiskopa pećkog, mitropolita beogradsko-karlovačkog i patrijarha srpskog u Sabornoj crkvi u Beogradu.

Tokom prve besede, patrijarh Porfirije zamolio je sve vas mu pruže podršku da, kako je naveo, veliki i odgovorni zadatak koji je stavljen pred njega iznese radosno i da kao 46. po redu patrijarh, a 57. poglavar naše crkve bude skromni naslednik svojih svetih prethodnika.

Patrijarh Porfirije posetio je Kosovo i Metohiju nekoliko puta od kada je izabran za patrijarha, a govoreći o južnoj pokrajini tokom prve besede, kazao je da je Kosovo za nas mit, pupčana vrpca koja nas povezuje sa našom duhovnom istorijskom kolevkom, suštinom našeg identiteta, da je u nama, u našima svetinjama, u ćirilici.

Povodom ustoličenja, patrijarh Porfirije stigao je na Kosovo i Metohiju juče i prvo je posetio Saborni hram Svetog Ðorđa u Prizrenu gde je svečani čin doksologije služio episkop novobrdski arhimandrit Ilarion, u prisustvu mitropolita budimpeštanskog i mađarskog Ilariona iz Ruske pravoslavne crkve, episkopa i monaštva Srpske pravoslavne crkve, učenika Prizrenske bogoslovije i vernika.

Tokom besede, patrijarh Porfirije poručio je da život episkopa i monaštva SPC, kao i srpskog naroda na KiM, njihovo postojanje, podvizi i molitve koje upućuju Gospodu sa te svete zemlje, podrška su ne samo njemu lično, nego čitavoj pomesnoj Crkvi i Crkvi uopšte, ali i šire od toga, saopšteno je iz SPC.

"To je podrška čitavom svetu u nastojanju i u borbi za istinski i pravi mir među ljudima i to suštinski mir - mir Božji, mir Hristov", kazao je Porfirije.

Naveo je da upravo na Kosovu razumemo šta znači pobeda, šta znači tajna vaskrsenja, jer tu postoji krst Hristov koji nose oni koji žive u južnoj pokrajini znajući da se već u krstu sadrži sila pobede Hristove, što je, kako je istakao, sila vaskrsenja.

Zahvalio je svim episkopima i monasima na KiM što se mole Bogu na Kosovu za spasenje čitavog sveta, za one sa kojima su i za one sa kojima dele te prostore i tu zemlju bez obzira na to kojem narodu pripadaju i bez obzira na to da li su oni toga svesni.

Istog dana, patrijarh je u večernjim satima stigao u Pećku patrijaršiju.

Pećka patrijaršija je tradicionalno sedište u kojoj su vekovima ustoličavani srpski patrijarsi, a ujedno je i naziv za Srpsku patrijaršiju, odnosno Srpsku pravoslavnu crkvu i to u periodu od 1346. do 1766. godine kada je kao pomesna crkva imala stepen patrijaršije i svojstvo autokefalnosti.

Sedište Pećke patrijaršije je bilo u Pećkom manastiru, a osnovni naslov poglavara bio je arhiepisop pećki i patrijarh srpski. Istorija Pećke patrijaršije deli se na tri perioda i to tako da prvi obuhvata period od 1346. do 1463. godine, zatim od 1463. do 1557. i od 1557. do 1766.

Autokefalnu Srpsku arhiepiskopiju 1219. godine ustanovio je Sveti Sava, a ta srednjevekovna Srpska arhiepiskopija naziva se Žičkom, odnosno Pećkom ili Žičko-pećkom arhiepiskopijom i obuhvatala je sve episkopije na području Srpske kraljevine.

U vreme stvaranja Srpskog carstva uzdignuta je 1346. godine na stepen patrijaršije, a na saboru koji je održan u Skoplju, srpski arhiepiskop Joanikije II je proglašen za prvog srpskog patrijarha, sa prestolom u Pećkom manastiru.

Krajem 14. veka i tokom 15. veka, sve episkopije potpale su pod novouspostavljenu tursku vlast, a period borbe za opstanak Pećke patrijaršije započeo je nakon smrti srpskog patrijarha Arsenija II, 1463. godine.

Borba za obnovu Pećke patrijaršije uspešno je okončana 1557. godine i to izborom srpskog patrijarha Makarija, rođaka Mehmed-paše Sokolovića.