Porfirije: Siguran sam da se patrijarh srpski Pavle i danas moli za svoj narod

U Patrijaršijskom dvoru u Beogradu danas je održana sednica kojoj je predsedavao patrijarh Porfirije, a bila je posvećena patrijarhu Pavlu, koji je umro na današnji dan pre 15 godina i koji je, kako je rekao, ispunio svaku reč apostola Hristovih i usvojio svaki podvig Crkve Hristove. Sednica je počela služenjem pomena tokom kojeg je patrijarh Porfirije poručio da je patrijarh Pavle ostavio za sobom neizbrisiv trag u srcu svakog čoveka koji je imao priliku da se sa njim sretne, da čuje njegovu propoved, da pročita neku njegovu misao. 

Petnaest godina od smrti patrijarha Pavla

"Siguran sam da se patrijarh Pavle i danas moli za svoj narod, a zbog njegove skromnosti i smirenja, zato što nije jedno govorio, a drugo tvorio, zbog toga što je bio svedok ljubavi Hristove, duboko verujem da Gospod čuje i prihvata njegovu molitvu za svoj narod", naveo je patrijarh Porfirije i dodao: Večan mu spomen i Carstvo Nebesko!".

Patrijarh Pavle je preminuo na današnji dan pre 15 godina. Rođen je 11. septembra 1914. godine, kao Gojko Stojčević, u slavonskom selu Kućancima kod Donjeg Miholjca. Rano je ostao bez roditelja. O malom Gojku, od njegove treće godine, brinula je tetka. Nižu gimnaziju je završio u Tuzli, a višu u Beogradu. Posle mature u sarajevskoj Bogosloviji 1936. godine, upisuje se na Bogoslovski fakultet u Beogradu, gde diplomira 1942. godine. 

Za vreme Drugog svetskog rata bio je veroučitelj u Domu za izbeglu decu u Banji Koviljači. Avgusta 1944. godine Gojko je dobio tuberkulozu. Lekari su predviđali da mu je ostalo tri meseca života. Izlečio se molitvom u manastiru Vujnu. U znak zahvalnosti Bogu što mu je podario zdravlje, izrezbario je krst koji se i danas čuva u manastiru. Posle iskušeništva zamonašen je 1948. godine u ovčarsko-kablarskom manastiru Blagoveštenju, dobivši, po Apostolu ljubavi, monaško ime Pavle. 

Od 1949. do 1955. godine bio je sabrat manastira Rače. Školsku 1950/1951. godinu proveo je kao nastavnik Bogoslovije Svetih Kirila i Metodija u Prizrenu. U čin jeromonaha rukopoložen je 1954. godine. postdiplomske studije na Bogoslovskom fakultetu u Atini pohađao je od 1955. do 1957. godine. Za Episkopa raško-prizrenskog izabran je maja 1957. godine. Patrijarh srpski Vikentije ga je hirotonisao septembra iste godine u beogradskoj Sabornoj crkvi. U tron Episkopa raško-prizrenskih ustoličen je 13. oktobra 1957. godine.

Slikar Dragoljub Savić u manastiru u Rakovici podelio 66 portreta patrijarha Pavla

U Eparhiji raško-prizrenskoj obnavljao je stare i porušene hramove i gradio nove. Mnogo se trudio oko svešteničkog i monaškog podmlatka. Neprestano je putovao i služio u svim mestima svoje eparhije, a posebno se starao o Bogosloviji u Prizrenu, gde je predavao crkveno pojanje i crkvenoslovenski jezik. Kao episkop i profesor izveo je veliki broj pokoljenjâ novih poslenika na njivi Gospodnjoj. 

"Kao arhijerej na Kosovu i Metohiji, u vreme veoma teško za Srbe i Srpsku Crkvu, proveo je više od 33 godine. O napadima Arbanasâ na imovinu Crkve, monahe, sveštenike i srpski narod, koji se pod tim pritiskom iseljavao, redovno je obaveštavao Sveti Arhijerejski Sinod i Sabor, kao i državnu vlast. I sâm je, sa hrišćanskom smirenošću i trpeljivošću, podnosio vređanja i fizičke napade. Svedočio je u Ujedinjenim nacijama, pred mnogobrojnim državnicima, o stradanju srpskog naroda na Kosovu i Metohiji".

Sveti Arhijerejski Sabor Srpske Pravoslavne Crkve ga je izabrao 1. decembra 1990. godine za 44. po redu prvojerarha Srpske Pravoslavne Crkve. U nedelju, 2. decembra 1990. godine, u Sabornoj crkvi u Beogradu ustoličen je u tron Arhiepiskopa pećkih, Mitropolita beogradsko-karlovačkih i Patrijaraha srpskih, a 22. maja 1994. godine u drevni patrijaraški tron u Pećkoj Patrijaršiji.

"Čuvajmo se da ne postanemo neljudi": Danas se obeležava 14 godina od smrti patrijarha Pavla

U vreme patrijarha Pavla obnovljeno je i osnovano više eparhijâ. Godine 1992. obnovljena je Bogoslovija Svetog Petra Cetinjskog na Cetinju. Sledeće godine, počela je sa radom Akademija Srpske Pravoslavne Crkve za umetnosti i konservaciju. Bogoslovski fakultet Svetog Vasilija Ostroškog u Foči otvoren je 1994. godine, a Bogoslovija Svetog Jovana Zlatousta u Kragujevcu 1997. godine. Informativna služba Srpske Pravoslavne Crkve osnovana je krajem 1998. godine. Nastava veronauke u javno školstvo Republike Srbije vraćena je 2001. godine, a Bogoslovski fakultet u okrilje Beogradskog univerziteta 2004. godine. Patrijarh Pavle se posebno starao o izgradnji zavetnog hrama srpskog naroda, Spomen-hrama Svetog Save na Vračaru, koji je, u njegovo vreme, građevinski potpuno dovršen.

Patrijarh Pavle je dao veliki doprinos jedinstvu Pravoslavne Crkve. Susretao se sa brojnim crkvenim predstavnima od patrijarha carigradskog do patrijarha moskovskog i cele Rusije Alekseja II, arhiepiskopom atinskim i sve Jelade Hristodulom, patrijarhom aleksandrijskim i sve Afrike Petrom VII i drugim poglavarima pomesnih pravoslavnih crkva.

Porfirije: Uspomena na patrijarha Pavla nikada neće izbledeti

Septembra 2006. godine otvorio je zasedanje Mešovite komisije za bogoslovski dijalog između Pravoslavne i Rimokatoličke crkve, čiji je domaćin bio Beograd. Posebno se trudio za isceljenje crkvenog raskola u nekada BJR Makedoniji. U susretima sa verskim poglavarima rimokatolika i muslimana, kao i neposrednim i pisanim obraćanjima političkim vođama u zemlji i svetu, u vreme tragičnih ratova na teritoriji bivše Jugoslavije i NATO agresije na Srbiju, patrijarh Pavle se jevanđelski zalagao za mirno i pravedno rešenje sukobâ.

Za veliki doprinos bogoslovskoj nauci, Bogoslovski fakultet SPC u Beogradu dodelio mu je 1998. godine zvanje počasnog doktora bogoslovlja, saopšteno je iz SPC

U večnost je ispraćen pred hramom Svetog Save na Vračaru sa najvišim crkvenim i državnim počastima, uz učešće poglavarâ ili visokih predstavnika svih Pravoslavnih Crkava i uz prisustvo visokih delegacija Rimokatoličke Crkve, Jermenske Crkve, Crkava Reformacije, Svetskog saveta crkava i Konferencije evropskih crkava, kao i Islamske zajednice i Jevrejske zajednice. Ispraćaju i sahrani, 19. novembra 2009. godine u manastiru Rakovici nadomak Beograda, prisustvovao je i veliki broj građana građana Beograda i cele Srbije.

Beseda patrijarha Porfirija: Sabiranje i saborovanje u prirodi našeg pravoslavnog naroda