Uvodi se novo krivično delo - "neovlašćeno odavanje profesionalne tajne"

U Nacrtu izmena i dopuna Krivičnog zakonika predloženo je propisivanje novog krivičnog dela "Neovlašćeno otkrivanje profesionalne tajne", kao i da se postojeće krivično delo iz člana 98. Zakona o tajnosti podataka prebaci u Krivični zakonik.

Novo krivično delo u osnovnom obliku propisuje da će se “ukoliko advokat, javni beležnik, javni izvršitelj, lekar ili drugo lice koje neovlašćeno otkrije podatak o ličnom ili porodičnom životu koji je saznalo u vršenju svog poziva, kazniti novčanom kaznom ili zatvorom do jedne godine".

Uvodi se novo krivično delo "osvetnička pornografija": Predviđene stroge kazne za prestupnike

UNA pita: Kako bi uvođenje krivičnog dela "obljuba bez pristanka" uticalo na žrtve?

Međutim, učinilac se neće kazniti za ovo krivično delo ako se podaci otkriju u opštem interesu ili interesu drugog lica, koji je pretežniji od interesa čuvanja tih podataka, navodi se u Nacrtu zakona.

Pored toga, dosadašnje krivično delo "Odavanje državne tajne" zamenjeno je krivičnim delom "Odavanje tajnih podataka", dok su obrisana sadašnja krivična dela "Odavanje vojne tajne" i "Odavanje službene tajne" iz Krivičnog zakonika, s obzirom na to da su već obuhvaćena novim krivičnim delom.

U obrazloženju Ministarstva pravde je navedeno da su rasponi propisanih kazni između tih krivičnih dela identični, a sama radnja izvršenja je preciznija u odnosu na dosadašnja krivična dela.

Preciziran je i pojam "tajnog podatka", koji daleko šire i preciznije određuje koji su to podaci koji se smatraju tajnim podacima, dok je izmenjeno krivično delo "Neovlašćeno otkrivanje tajne", na taj način što je precizirano da je reč o profesionalnoj tajni određenih profesija, koja su ta lica saznala u vršenju svoje profesionalne delatnosti.

Pored toga, proširen je i krug tih profesija, kao i vrsta podataka na koje se delo odnosi. 

Izrečena prva presuda za ratni zločin u Crnoj Gori: Perković osuđen zbog dva ratna ubistva u BiH

U obrazloženju Nacrta se dodaje da je ova izmena u skladu sa uporedno-pravnom praksom država u regionu, budući da je reč o sistemima koji potiču iz zajedničke države.

Osnovni oblik ovog dela glasi: 

"Ko neovlašćeno nepozvanom licu saopšti, preda ili učini dostupnim podatke ili dokumenta koji su mu povereni ili do kojih je na drugi način došao ili pribavlja podatke ili dokumenta, a koji predstavljaju tajne podatke sa oznakom tajnosti 'interno' ili 'poverljivo', kazniće se zatvorom od tri meseca do tri godine". 

U slučaju da su podaci označeni stepenom tajnosti "strogo poverljivo", zaprećena je kazna zatvora od šest meseci do pet godina, a ako su podaci označeni stepenom tajnosti "državna tajna", kaznom od jedne do 10 godina.

Ukoliko je ovo krivično delo učinjeno iz koristoljublja ili radi objavljivanja ili korišćenja tajnih podataka u inostranstvu ili je izvršeno za vreme ratnog ili vanrednog stanja, učiniocu preti kazna zatvora od pet do 15 godina zatvora.

U slučaju da je krivično delo učinjeno iz nehata, učinicu preti kazna od šest meseci do pet godina.

U toku je javna rasprava o Nacrtu zakona o izmenama i dopunama Krivičnog zakonika, za koju je predviđeno da će trajati do 1. oktobra.

Bračna priča: Agencija proverava da li je sudija Bjelogrlić prekršila Zakon o sprečavanju korupcije

Nasilje nad ženama i femicid u Srbiji: Sagovornici UNE objašnjavaju kako prepoznati nasilnika i ubicu